پزشکان میزان بیلی روبین نوزاد را باید بسنجند

به گزارش ایسنا، تولد نوزاد همراه با شادی که برای پدر و مادر به همراه دارد، دغدغه‌های خاص خودش را هم دارد، به خصوص وقتی والدین تولد اولین فرزندشان را تجربه کنند آنها از هر چیزی می‌ترسند و همه چیز آنها را نگران می‌کند، در هنگام سایر مشکلات، نداشتن زردی نوزاد یکی از مواردی است که در روزهای اول تمام فکر و ذکر مادر و پدر را به خود مشغول می‌کند.

هایپربیلی روبینمی (زردی نوزادان) یک مشکل شایع و در اغلب موارد خوش‌خیم در نوزادان است، تخمین زده شده که در حدود ۶۰ الی ۸۰ درصد نوزادان سالم در هفته اول تولد از نظر بالینی به زردی مبتلا می‌شوند.

افزایش زردی در نوزاد به وسیله کبد متابولیزه ‌شده که موجب کبودی یا خونریزی داخلی، کاهش طول عمر گلبول‌های قرمز و عفونت می‌شود.

هایپربیلی روبینمی نوزادی تحت عنوان زردی شناخته می‌شود، یک رنگ زرد مایل به نارنجی که معمولا در پوست نوزادان با حداقل غلظت توتال بیلی روبین سرم بین ۶ و ۷ mg/dl دیده می‌شود.

زردی ناشی از این تغییرات، زردی فیزیولوژیک نامیده شده و باور بر این است که حاصل از افزایش تولید بیلی روبین به علت تخریب گلبول‌های قرمز جنینی و محدودیت گذرا در کونژوگاسیون بیلی روبین توسط کبد نارس نوزاد است.

مهدی ذکائی در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، در این باره اظهار کرد: همه نوزادان بعد از تولد معمولا در روزهای اول زردی را تجربه می کنند، در واقع زردی در نوزادان از سر شروع شده و با افزایش بیلی روبین به سمت پاها پیشرفت می‌کند با اینکه گاهی از روی ظاهر میزان بیلی روبین را تخمین می‌زنند.

وی تصریح کرد: مطالعات نشان داده که حداکثر غلظت بیلی روبین نوزادانی که از شیر مادر تغذیه شده ۱۴.۸ و نوزادانی که با شیر خشک تغذیه شده ۱۲.۴ است، در صورت افزایش بیلی روبین زردی باید پاتولوژیک در نظر گرفته شود و به دنبال علت آن بود.

مدیر سلامت دانشگاه علوم پزشکی کردستان، بیان کرد: زردی هنگامی در پوست ظاهر می شود که غلظت بیلی روبین افزایش یابد، در بزرگسالان هنگامی که سطح بیلی روبین توتال سرم آن‌ها بالاتر از ۲ باشد، زرد به نظر می‌رسند اما در نوزادان هنگامی که این مقدار به بالاتر از ۵ یا ۷ برسد پوست آن‌ها زرد رنگ دیده می‌شود.

ذکائی عنوان کرد: هنگامی که گروه خونی مادر O و گروه خونی نوزاد A یا B باشد، با تجویز پزشک آمپول رگام در هفته‌های ۲۶ الی ۲۸ بارداری تزریق می‌شود.

• چه نوزادانی در معرض خطر بالاتری برای زردی قرار دارند؟

وی ذکر کرد: اگر مادر گروه خونی O داشته باشد ولی نوزاد گروه خونی A، B  و AB داشته باشد، سابقه زردی در فرزندان قبلی، عدم دریافت کافی شیر مادر در روزهای اول زندگی، نوزادان نارس (سن حاملگی کمتر از ۳۷ هفته)، نوزادان متولد شده از مادران مبتلا به دیابت، اگر مادر Rh منفی و نوزاد Rh مثبت داشته باشد به خصوص اگر مادر آمپول رگام حین حاملگی و بعد از زایمان دریافت نکرده باشد و به ویژه در زایمان‌های دوم به بعد، احتمال زیاد این ناسازگاری خونی و زردی به وجود می‌آید.

مدیر سلامت دانشگاه علوم پزشکی کردستان، با اشاره به اینکه کبد نارس نوزاد منجر به زردی می‌شود، گفت: بیلی روبین توسط کبد دفع شده و خوردن شیر مداوم نوزاد با شیر مادر مدفوع نوزاد را افزایش می‌دهد و بیلی روبین سریعتر از بدن نوزاد دفع می‌شود.

وی عنوان کرد: شیر دادن مکرر به نوزاد توسط مادر (بیش از ۱۰ نوبت در طی ۲۴ ساعت)، هم اتاق کردن مادر و نوزاد همراه با تغذیه شبانه و حمایت مداوم از شیردهی می‌تواند بروز زردی ناشی از تغذیه با شیر مادر را کاهش دهد.

ذکائی با اشاره به اینکه آسیب‌های مغزی مهم‌ترین آسیب زردی در نوزاد است، افزود: با ایجاد زردی در نوزاد ممکن است با افزایش میزان سم بیلی روبین در خون از سد خونی مغز بگذرد و در بخش‌هایی از مغز رسوب کند و چون قابل برگشت نیست موجب معلولیت و فلج شدن نوزاد شود.

وی تاکید کرد: پزشکان باید میزان بیلی روبین نوزاد را پس از تولد بسنجند، چرا که اگر مقدار زردی نوزاد افزایش یابد عوارض آن به صورت جسمی و ذهنی بروز می‌کند.

مدیر سلامت دانشگاه علوم پزشکی کردستان، افزود: علائم نوزادانی که زردی آنها به موقع تشخیص داده نشود و اقدام به درمان نکنند شامل خواب آلودگی، گریه با صدای بلند، انحراف در صورت است و با وجود این علائم بیشتر این نوزادان جان خود را از دست داده و یا در صورت زنده ماندن دچار فلج مغزی و عقب ماندگی ذهنی می‌شوند.

• ضرورت تجربه مادران در تشخیص زردی

وی بیان کرد: در این راستا تجربه مادران در تشخیص زردی کودک حائز اهمیت است، زردی چهره نشانه وجود ۵ تا ۱۰ میلی‌گرم و زردی تا وسط شکم نشانه ۱۰ تا ۱۵ میلی‌گرم و زردی اندام و کف دست و پا نشانه وجود ۲۰ میلی گرم بیلی روبین در مقدار معین خون نوزاد است.

مدیر سلامت دانشگاه علوم پزشکی کردستان، عنوان کرد: معمولا نوزادان در روز اول تولد، بیماری زردی ندارند لذا باید در صورت پدیدار شدن این حالت، ۴۸ ساعت پس از تولد نوزاد، برای اطمینان از سلامت نوزاد آزمایش گرفته شود.

ذکائی خاطرنشان کرد: اگر به موقع زردی نوزاد تشخیص داده نشود میزان زردی در خون افزایش می‌یابد و به مغز نوزاد آسیب‌های جدی وارد می‌کند در واقع زردی معمولا در ۶۰ درصد نوزادانی که به موقع متولد می‌شوند و در ۸۰ درصد نوزادان نارس طی هفته اول مشاهده می‌شود.

وی در پایان یادآور شد: با ایجاد زردی در نوزاد ممکن است با افزایش میزان سم بیلی روبین در خون از سد خونی مغز بگذرد و در بخش‌هایی از مغز رسوب کند و چون قابل برگشت نیست موجب معلولیت و فلج شدن نوزاد شود.